synonyms meaning in Hindi: ‘paryay’ का अर्थ है- ‘समान’ तथा ‘vachi’ का अर्थ है- ‘बोले जाने वाले’ अर्थात जिन शब्दों का अर्थ समान होता है, उन्हें ‘paryayvachi shabd‘ कहते हैं
दूसरे अर्थ में – जिन शब्दों के अर्थ में समानता हो, उन्हें ‘पर्यायवाची शब्द‘ कहते है।
उदाहरण के लिए अजीब को हम [ ‘अदभुत, अनोखा, विचित्र, विलक्षण’ ] इन सब नामो से भी बोल सकते है इसलिए यह सब अजीब शब्द के समानार्थी शब्द है अर्थात paryayvachi है।

Paryayvachi Shabd Kise Kahate Hain
synonyms meaning in hindi समान अर्थ रखने वाले शब्दों को ‘पर्यायवाची शब्द’ या समानार्थी शब्द भी कहते है।
जैसे- आभूषण, भूषण, विभूषण, गहना, जेवर।- इन सभी शब्दों का अर्थ है ‘अलंकार‘ ।
इस प्रकार ये सभी शब्द ‘अलंकार‘ के पर्यायवाची शब्द कहलायेंगे।
पर्यायवाची शब्द को ‘प्रतिशब्द’ भी कहते है। अर्थ की दृष्टि से शब्दों के अनेक रूप है; जैसे- युग्म शब्द, विपरीतार्थक शब्द, शब्द,समोच्चरितप्राय शब्दपर्यायवाची, इत्यादि।
सभी तरह की समृद्ध भाषा में पर्यायवाची शब्द पाए जाते है। कोई भी भाषा जितनी ज्यादा समृद्ध होगी, उसमें पर्यायवाची शब्दों की संख्या उतनी ही ज्यादा होगी।
NOTE : यह बात ध्यान रखने की यह है कि इन सभी शब्दों में अर्थ की समानता होने के बावजूद भी इनके प्रयोग एक तरह के नहीं हो सकते है । ये शब्द अपने में इतने पूर्ण हैं कि एक ही शब्द का प्रयोग सभी स्थितियों में और सभी स्थलों पर फिट नहीं बैठता – कहीं कोई शब्द ठीक बैठता है और कहीं कोई। प्रत्येक शब्द की महत्ता विषय और स्थान के अनुसार होती है।
- पर्यायवाची – विकिपीडिया
- (बादल) BADAL Paryayvachi Shabd in Hindi
- visheshan kise kahate hain | visheshan ke bhed
- समास किसे कहते है ~ samas in hindi~Hindi grammar
200+ Paryayvachi shabd
समानार्थी शब्द हिंदी 200 से ज्यादा
सबसे पहले हम 22 row वाली टेबल कि मदद से उन सभी पर्यायवाची शब्द के बारे में अध्यन करेंगे जो सबसे महत्वपूर्ण है , तथा सबसे अधिक बार पूछे जाते है
Shabd | paryayvachi shabd |
---|---|
suraj ka paryayvachi shabd | रवि, दिनकर, दिनेश, तरणि, पतंग, आदित्य, सविता, हंस, |
aag ka paryayvachi shabd | पावक, अनल, अग्नि, बाड़व, वहि। |
ped ka paryayvachi shabd | तरु, द्रुम, वृक्ष, पादप, रुक्ष। |
pani ka paryayvachi shabd | जल, सलिल, वारि, नीर, तोय, अम्बु, उदक, पय, पेय। |
kamal ka paryayvachi shabd | नलिन, उत्पल, पुष्कर, वनज, कंज,नीरज, सरोज, जलज, |
phool ka paryayvachi shabd | पुष्प, सुमन, कुसुम, गुल, प्रसून। |
mata ka paryayvachi shabd | अंबा, अम्बिका, अम्मा, जननी, धात्री, प्रसू। |
man ka paryayvachi shabd | चित्त, ह्रदय, दिल, अंतर, इच्छा, इरादा, विचार, |
raja ka paryayvachi shabd | भूपति, नरपति, नृप, महीप, राव, सम्राट, भूप, भूपाल,। |
sher ka paryayvachi shabd | मृगराज, व्याघ्र, मृगेन्द्र, केहरि, केशरी, वनराज, शार्दूल,। |
nadi ka paryayvachi shabd | शौवालिनी,निम्रगा, तटिनी, सरि, सारंग, तरंगिणी, दरिया,। |
badal ka paryayvachi shabd | मेघ, घन, जलद, वारिद, नीरद, सारंग, पयोद, पयोधर। |
prithvi ka paryayvachi shab | धरा, धरती, भू, इला, उर्वी, अवनि, मही, जमीन, भूमि। |
sansar ka paryayvachi shabd | जग, विश्व, जगत, लोक, दुनिया। |
sharir ka paryayvachi shabd | देह, तनु, काया, कलेवर, वपु, गात्र, अंग, गात। |
pakshi ka paryayvachi shabd | खेचर,दविज, पतंग,पंछी, खग, परिन्दा, चिडिया,गगनचर,। |
samudra ka paryayvachi shabd | सागर,उदधि,नदीश,नीरनिधि,अर्णव,अब्धि,वारीश, जलधि,। |
ghar ka paryayvachi shabd | आलय,आवास, गृह,निलय,निवास,भवन,वास,शाला,सदन। |
parvat ka paryayvachi shabd | पहाड़, गिरि,अचल,भूमिधर, धरणीधर, धराधर, नग, भूधर,। |
jungle ka paryayvachi shabd | विपिन, कानन, वन, अरण्य, गहन, कांतार, बीहड़, विटप। |
chandrama ka paryayvachi shabd | चाँद, विधु, चन्द्र, शशि, कलाधर, निशाकर, मृगांक, सारंग,। |
हमने ऊपर मुख्य पर्यायवाची शब्द का अध्ययन किया इसके बाद अब हम इसको सरल बनाने के लिए अ से शुरू होने वाले शब्द का पर्यायवाची 41 row वाली टेबल बनाकर अध्ययन करेंगे जो निचे है
अ से शुरू शब्द | paryayvachi shabd |
---|---|
अनोखा | अनुपम, अपूर्व, अतुल, अनूठा, अद्वितीय, अदभुत, अनन्य। |
अँधेरा | अंधकार– तम, तिमिर, तमिस्र, , तमस, अंधियारा। |
अंश | अंग , अवयव, हिस्सा, भाग। |
अपमान | अनादर, अवज्ञा, अवहेलना, अवमानना, परिभव, तिरस्कार। |
असमानता | अंतर, भिन्नता, भेद, फर्क। |
अंतरिक्ष | खगोल, नभमंडल, गगनमंडल, आकाशमंडल। |
अदृश्य | गायब, लुप्त, ओझल, अदृश्य। |
आंतरिक | अंदर- भीतर , अंदरूनी, अभ्यंतर। |
अनुमान | अंदाज- अंदाजा, अटकल, कयास, । |
अंधा | आँधरा, नेत्रहीन, दृष्टिहीन। |
अकड़बाज | ऐंठू, गर्वीला, घमंडी, अकड़ूखाँ, अहंकारी। |
अक्ल | प्रज्ञा, मेधा, मति, बुद्धि, विवेक। |
अच्छा | बढ़िया, बेहतर, भला, चोखा, उत्तम। |
अनजान | अजनबी, अपरिचित, नावाकिफ। |
अनोखा | अजीब- अदभुत, विचित्र, विलक्षण। |
अचल | अटल, अविचल, अडिग, स्थिर, । |
अतीत | भूतकाल, विगत, गत, भूत। |
अधीन | मातहत, आश्रित, पराश्रित, परवश, परतंत्र। |
अशिक्षित | अनपढ़, निरक्षर, , अपढ़। |
अमूल्य | अनमोल , बहुमूल्य, बेशकीमती। |
अन्न | अनाज- , गल्ला, नाज, खाद्यान्न। |
अनाड़ी | अकुशल, अनभिज्ञ, अपटु। |
अत्यावश्यक | अनिवार्य , अपरिहार्य, अवश्यंभावी, परमावश्यक। |
अनाथ | तीम, लावारिस, बेसहारा, अनाश्रित। |
अनुज | छोटा भाई, अनुभ्राता, अवरज, कनिष्ठ। |
अनुमोदन | अनुमति, इजाजत, सहमति, स्वीकृति, । |
अशुद्ध | अपवित्र , नापाक, अस्वच्छ, दूषित। |
अफवाह | गप्प, किंवदंती, जनश्रुति, जनप्रवाद। |
असभ्य | अभद्र , अविनीत, अकुलीन, अशिष्ट। |
अभिवादन | अभिनंदन, स्वागत, सत्कार, आवभगत, । |
असंस्कृत | असभ्य, गँवार, , उजड्ड। |
अँगना | आँगन , अजिरा, प्राङ्गण। |
अखाड़ा | आश्रम, कुटी, स्तर, विहार, मठ, संघ, । |
अश्रु | आंसू- नेत्रजल, नयनजल, चक्षुजल, । |
अँगना | आँगन- , अजिरा, प्राङ्गण। |
अतिथि | आगंतुक- मेहमान, , अभ्यागत। |
अध्यापक | आचार्य, शिक्षक, , प्राध्यापक, गुरु। |
अनुमति | इजाजत- स्वीकृति, मंजूरी, । |
अचानक | औचक , यकायक, सहसा। |
अस्पताल | औषधालय, चिकित्सालय, दवाखाना, । |
- kriya kise kehte hain?-hindi vyakaran
- sarvanam-सर्वनाम से आप क्या समझते है?
- Hindi vyakaran – hindi grammar
ऊपर वाली टेबल में हमने अ से शुरू होने वाले पर्यायवाची को पढ़ा अब हम निचे वाली टेबल में आ से शुरू होने वाले शब्दों के पर्यायवाची शब्द का अध्यन करेंगे
आभूषण | अलंकार, आभूषण, भूषण, विभूषण, गहना, जेवर। |
आसमान | अंबर, आकाश, गगन, फलक, नभ। |
आँख | अक्षि, नैन, अम्बक, नयन, नेत्र, चक्षु, दृष्टि, अक्षि। |
आमोद | आनंद, हर्ष, सुख, मोद, प्रसन्नता, आह्राद, प्रमोद, उल्लास। |
आम | रसाल, आम्र, मादक, अमृतफल,सहकार,सहुकार। |
आत्मा | जीव, देव, चैतन्य, चेतनतत्तव, अंतःकरण। |
आरसी | आईना- दर्पण, , शीशा। |
आक्रोश | क्रोध, रोष, कोप, रिष, खीझ। |
आचरण | चाल-चलन, बर्ताव, व्यवहार, चरित्र। |
आजादी | स्वाधीनता, स्वतंत्रता, मुक्ति। |
आदेश | आज्ञा- हुक्म, फरमान, । |
आयु | उम्र,वय, जीवनकाल। |
आईना | आरसी- दर्पण, , मुकुर, शीशा। |
आशिष | आशीर्वाद- शुभकामना, आशीष, , दुआ। |
ऊपर वाली टेबल में हमने आ से शुरू होने वाले शब्दों के paryayvachi का अध्यन किया अब हम निचे वली टेबल में इ और ई से शुरू होने वाले शब्दों का अध्यन करेंगे
इंसान | आदमी, मानव, मनुष्य, मनुज, मानुष, । |
इज्जत | आबरू- सम्मान, प्रतिष्ठा, । |
इच्छा | अभिलाषा, अभिप्राय, चाह, कामना, लालसा, आकांक्षा,। |
इंसाफ | न्याय, फैसला, अद्ल। |
इनाम | पुरस्कार, पारितोषिक, बख्शीश। |
इलजाम | आरोप, लांछन, दोषारोपण, अभियोग। |
इक्षु | ईख, गन्ना, ऊख, । |
ईमानदारी | सच्चा, सत्यपरायण, नेकनीयत, सत्यनिष्ठ। |
ईर्ष्या | विद्वेष, जलन, कुढ़न, ढाह। |
ऊपर वाली टेबल में हमने ( इ ) तथा ( ई ) से शुरू होने वाले शब्दों के paryayvachi का अध्यन किया अब हम निचे वली टेबल में उ और ऊ से शुरू होने वाले शब्दों का अध्यन करेंगे
उच्च | ऊँचा- तुंग, , बुलंद, गगनस्पर्शी। |
उचित | ठीक, मुनासिब, वाज़िब, समुचित, योग्य। |
उद्दंड | उच्छृंखल- , अक्खड़, आवारा, अंडबंड, निरकुंश, मनमर्जी, स्वेच्छाचारी। |
उज्ज्वल | उजला- , श्वेत, सफ़ेद, धवल। |
उन्नति | उत्कष- समृद्धि, , प्रगति, प्रशंसा, बढ़ती, उठान। |
उदय | उत्पति- उद्गम, पैदाइश, जन्म, उद्भव, सृष्टि, आविर्भाव, । |
उत्तम | उत्कृष्ट- , उन्नत, श्रेष्ठ, अच्छा, बढ़िया, उम्दा। |
उद्धार | मुक्ति, छुटकारा, निस्तार, रिहाई। |
उपाय | युक्ति, साधन, तरकीब, तदबीर, यत्न, प्रयत्न। |
उत्कर्ष | उत्थान, प्रगति, उन्नयन। |
उमंग | उत्साह- , जोश, उछाह। |
उदार | फ़राख़दिल, क्षीरनिधि, दरियादिल, दानशील, दानी। |
उदाहरण | मिसाल, नजीर, दृष्टांत। |
उपकार | भेंट, नजराना, तोहफा। |
उल्लू | उलूक, चुगद, खूसट, कौशिक, घुग्घू। |
उषा | सुबह, भोर, भिनसार, अलस्सुबह, ब्रह्ममुहूर्त। |
उपहास | परिहास, मजाक, खिल्ली। |
उपद्रव | ऊधम- , उत्पात, धूम, हुल्लड़, हुड़दंग, धमाचौकड़ी। |
ऊँट | करभ, उष्ट्र, लंबोष्ठ, साँड़िया। |
ऊसर | अनुपजाऊ, बंजर, अनुर्वर, वंध्य। |
ऊखल | ओखली, उलूखल, कूँडी। |
ऊपर वाली टेबल में हमने उ तथा ऊ से शुरू होने वाले शब्दों के paryayvachi का अध्यन किया अब हम निचे वली टेबल में (ऋ) से शुरू होने वाले शब्दों का अध्यन करेंगे
ऋण | कर्ज, कर्जा, उधार, उधारी। |
ऋतुराज | बहार, मधुमास, वसंत, ऋतुपति, मधुऋतु। |
ऋषभ | वृष, वृषभ, बैल, पुंगव, बलीवर्द । |
ऊपर वाली टेबल में हमने ऋ से शुरू होने वाले शब्दों के paryayvachi का अध्यन किया अब हम निचे वली टेबल में ए और ऐ से शुरू होने वाले शब्दों का अध्यन करेंगे
एहसान | कृपा, अनुग्रह, उपकार। |
एतबार | भरोसा-, विश्वास, यकीन,। |
एषणा | आकांक्षा, कामना, अभिलाषा, हसरत। |
ऐंठ | कड़, दंभ, हेकड़ी, ठसक। |
ऐहिक | सांसारिक, लौकिक, दुनियावी। |
एकता | ऐक्य- एकत्व, एका, , मेल। |
ऐश्वर्य | समृद्धि, विभूति। |
ऊपर वाली टेबल में हमने ए तथा ऐ से शुरू होने वाले शब्दों के paryayvachi का अध्यन किया अब हम निचे वली टेबल में ओ और औ से शुरू होने वाले शब्दों का अध्यन करेंगे
ओष्ठ | ओंठ , अधर, लब, होठ। |
ओहार- | आवरण, परदा, आच्छादन। |
ओला | हिमगुलिका, उपल, करका, हिमोपल। |
औचित्य | उपयुक्तता, तर्कसंगति, तर्कसंगतता। |
औलाद- | संतान, संतति, आसऔलाद, बाल-बच्चे। |
- 260+ Paryayvachi Shabd (पर्यायवाची शब्द)
- English Grammar in Hindi: Synonyms (पर्यायवाची )
- karak kise kahate hai~karak ki paribhasha~hindi vyakaran
- what is essay in Hindi | nibandh | Hindi essay
क से घ तक से शुरू होने वाले शब्द
अब हम अपनी आसानी के लिए के से घ तक से शुरू होने वाले शब्दों का निचे टेबल कि मदद से पर्यायवाची बनाएंगे
कहानी | गाथा- कथा, , किस्सा, दास्तान। |
किस्मत | विधि, नियति, भाग्य। |
कबूतर | कपोत, रक्तलोचन, पारावत, कलरव, हारिल। |
किताब | पोथी, ग्रन्थ, पुस्तक। |
किसान | कृषक, हलधर, खेतिहर, अन्नदाता। |
कान | कर्ण, श्रुति, श्रुतिपटल, श्रवण, श्रोत, श्रुतिपुट। |
कोयल | कोकिला, पिक, सारिका, वनप्रिया। |
कुत्ता | श्वा, श्रवान, कुक्कुर। शुनक, सरमेव। |
कौआ | काक- , वायस, काग, करठ, पिशुन। |
खता | गुनाह- अपराध, कसूर, , दोष। |
खंभ | खंभा- स्तूप, स्तम्भ, । |
खटमल | मत्कुण, खटकीट, खटकीड़ा। |
खरगोश | शशक, शशा, खरहा। |
खादिम | नौकर, चाकर, भृत्य, अनुचर। |
खौफ | डर, भय, दहशत, भीति। |
खून | रक्त, लहू, शोणित, रुधिर। |
गधा | खर- , गर्दभ, खोता, रासभ, वैशाखनंदन। |
गुफा | कंदरा- , खोह, विवर, गुहा। |
गरीब | कंगाल- निर्धन, , रंक, धनहीन। |
गर्दन | कण्ठ, ग्रीवा, , गला, शिरोधरा। |
गज | हाथी, हस्ती, मतंग, कूम्भा, मदकल । |
गँवार | अशिष्ट, असभ्य, उजड्ड। |
ग्रामवासी | ग्रामीण- ग्राम्य, देहाती। |
घड़ा | घट- , कलश, कुम्भ, निप। |
घी | घृत, नवनीत। |
घोटाला | घपला- गड़बड़ी, गोलमाल, । |
च से झ तक के से शुरू होने वाले शब्द
अब हम च से झ तक से शुरू होने वाले शब्दों का निचे टेबल कि मदद से पर्यायवाची बनाएंगे
चोर | तस्कर, दस्यु, रजनीचर, मोषक, कुम्भिल, खनक, साहसिक। |
चन्द्रिका | चाँदनी- , कौमुदी, ज्योत्स्ना, चन्द्रमरीचि, उजियारी, चन्द्रप्रभा, जुन्हाई। |
चाँदी | रजत, सौध, रूपा, रूपक, रौप्य, चन्द्रहास। |
चालाक | चंट- , घाघ, काइयाँ। |
चमार | चर्मकार- मोची, , पादुकाकार। |
चेहरा | शक्ल, आनन, खड़ा। |
चावल | तंदुल, धान, भात। |
छाता | छतरी- छत्र, , छत्ता। |
छँटाई | छँटनी- कटौती, , काट-छाँट। |
छलावा | छल- दगा, ठगी, फरेब, । |
जबान | जीभ- रसना, रसज्ञा, जिह्वा, रसिका, वाणी, वाचा, । |
जहाज | पोत, जलयान। |
जँवाई | जमाई- दामाद, जामाता, । |
जीत | जय- , फतह, विजय। |
जवान | तरुण, युवक, नौजवान, नौजवाँ, युवा। |
जीवन | जिंदगी- जिंदगानी, , हयात। |
जहर | कालकूट- , विष, गरल, हलाहल। |
झण्डा | ध्वजा, पताका, केतु। |
झिल्ली | झींगुर- घुरघुरा, जंजीरा, झिल्लिका। |
झूठ | असत्य, अनृत। |
झगड़ा | टंटा- , लफ़ड़ा, पचड़ा, झंझट। |
ट से ढ तक के से शुरू होने वाले शब्द
अब हम च से झ तक से शुरू होने वाले शब्दों का निचे टेबल कि मदद से पर्यायवाची बनाएंगे
टोटका | टोना- , जादू, यंत्रमंत्र, लटका। |
टहनी | डाल- डाली, , वृंत, शाखा। |
ठठरी | ढाँचा- पंजर, । |
ठग | छली, छलिया, फ़रेबी, वंचक, धूर्त, धोखेबाज। |
ठाँव | स्थान, जगह, ठिकाना। |
ठठरी | कंकाल, अस्थि,पंजर, । |
ठट्ठा | ठठोली, मजाक, परिहास , ठिठोली, दिल्लगी। |
ठलुआ | ठाली, बेरोजगार, बेकार। |
ठोड़ी | ठुड्डी- ठुड्डी, हनु, चिबुक, । |
डरपोक | कायर- कापुरुष, , बुजदिल। |
डाली | टहनी- डाल, , वृंत, उपशाखा, प्रशाखा। |
डाँस | डंस- मच्छर, मस, , मच्छड़। |
डकैत | डाकू- दस्यु, लुटेरा, , बटमार, राहजन। |
डोला | डोली- पालकी, मियाना। |
ढंग | ढब- , रीति, तरीका, ढर्रा। |
ढँढोरा | ढिंढोरा- मुनादी, , डुगडुगी, डौंड़ी। |
ढोंगबाजी | ढोंग- पाखंड, प्रपंच, आडम्बर, । |
ढोलक | ढोल- ढोलकी, , पटह, प्रणव। |
ढेर | थाक- , समूह। |
त से न तक के से शुरू होने वाले शब्द
अब हम त से न तक से शुरू होने वाले शब्दों का निचे टेबल कि मदद से पर्यायवाची बनाएंगे
तकलीफ | कष्ट- , पीड़ा, वेदना, दुःख। |
तालाब | जलाशय- , तलैया, ताल, पोखर, सरोवर। |
तूफान | झंझा- अंधड़, आँधी, बवंडर, झंझावत, । |
तोता | सुग्गा, शुक, सुआ, कीर, रक्ततुण्ड, दाड़िमप्रिय। |
तलवार | असि, कृपाण, करवाल, खड्ग, शमशीर चन्द्रहास। |
तूणीर | तरकस- तूण, , त्रोण, निषंग, इषुधी। |
तंगहाल | तंगदस्त, फटेहाल, निर्धन। |
तीर | तट, कगार, किनारा, कूल, साहिल। |
तराजू | तुला- , काँटा, धर्मकाँटा। |
तमाचा | थप्पड़- , झापड़। |
ताकत | दम- , बल, शक्ति, दमखम। |
तन | देह- काया, , शरीर, वपु, गात। |
थकान | थकावट, श्रांति, क्लांति। |
थवई | राज, राजगीर, मिस्त्री, राजमिस्त्री। |
थोथा | सारहीन, खोखला, खाली। |
थूथन | थोबड़ा- मुखड़ा, मुँह, । |
दरबान | प्रहरी- द्वारपाल, पहरेदार, प्रतिहारी, , चौकीदार। |
दुग्ध | दूध- , दोहज, पीयूष, क्षीर, पय, गौरस, स्तन्य |
दुनिया | खलक- , जगत, जग, विश्व, जहान। |
दाग | टीका- तिलक, चिह्न, , धब्बा। |
दौलत | द्रव्य- धन, वित्त, सम्पदा, विभूति, , सम्पत्ति। |
दही | दधि- , गोरस, मट्ठा, तक्र। |
दिवस | दिन- , याम, दिवा, वार, प्रमान, वासर, अह्न। |
दीया | दीपक- दीप, , प्रदीप। |
दाँत | दशन, रदन, रद, द्विज, दन्त, मुखखुर। |
दानी | दरियादिल- उदार, , दानशील, फ़राख़दिल। |
दादा | पितामह, बाबा, आजा। |
दुष्ट | दुर्जन- , खल, शठ, असज्जन। |
दुष्काल | दुर्भिक्ष- अकाल, दुकाल, , सूखा। |
दुष्प्राप्य | दुर्लभ- अलभ्य, , अप्राप्य। |
दुश्मन | रिपु, वैरी, अरि, शत्रु, बैरी। |
देशी | देशज- देशजात, देशीय, , मुल्की, वतनी। |
धोखेबाज | छली- छलिया, कपटी, । |
धक्का | ठेस- चोट, आघात,। |
धरोहर | थाती,जमापूँजी, , अमानत। |
धन | दौलत, संपत्ति, सम्पदा, वित्त। |
धनुष | धनु- , पिनाक, शरासन, कोदंड, कमान, धनुही। |
धैर्य | धीरज- सब्र, संतोष, तसल्ली, , दिलासा। |
निजात | छुटकारा- मुक्ति, रिहाई, । |
नौकर | टहलुआ- , सेवक, खिदमतगार। |
नदी | तनूजा, सरित,आपगा, निम्रगा, |
नाव | नौका- , तरिणी, जलयान, जलपात्र, तरी, बेड़ा, डोंगी, तरी, पतंग। |
नर | जन, मानव, मनुष्य, पुरुष, मर्त्य, मनुज। |
नीड़ | नशेमन- होंसला, आशियाना, । |
नाई | नाऊ- हज्जाम, हजाम, क्षौरकार, , नाऊठाकुर। |
नपुंसक | नामर्द- क्लीव, , पुंसत्वहीन। |
निर्दयी | निष्ठुर- , निर्मम, संगदिल, क्रूर, कठोर। |
निमंत्रण | न्यौता- , आमंत्रण, बुलावा। |
प से म तक के से शुरू होने वाले शब्द
अब हम त से न तक से शुरू होने वाले शब्दों का निचे टेबल कि मदद से पर्यायवाची बनाएंगे
पक्षी | खग- , द्विज, विहग, नभचर, अण्डज, शकुनि, पखेरू। |
पति | खाविंद- , मियाँ, भर्तार, बालम, साजन, सैयाँ। |
पैर | चरण- पद, पग, पाँव, , पाद। |
पहरेदार | चौकीदार- प्रहरी, , रखवाला। |
पानी | सलिल, वारि, नीर, तोय, अम्बु, उदक, पय, पेय। |
पिता | जनक- तात, बाप, , बप्पा, बापू, वालिद। |
पापी | दुष्ट- , नीच, दुर्जन, अधम, खल, पामर। |
पहलवानी | दंगल- कुश्ती, मल्लयुद्ध, , बाहुयुद्ध। |
पत्नी | दारा- बीवी, , अर्धांगिनी, वामांगिनी, गृहणी। |
पहाड़ | धराधर- पर्वत, , शैल, मेरु, महीधर, भूधर। |
प्रकाश | नूर- आभा, आलोक, कांति, तेज, । |
परिवार | कुटुंब, कुनबा, खानदान, घराना। |
पादप | पेड़- तरु, द्रुम, वृक्ष, , रुक्ष। |
पाँख | पंख- डैना, पक्ष, पर, पखौटा, । |
पत्ती | पत्ता- , पात, पाती, पल्लव, पर्ण। |
परिणाम | परिणति- नतीजा, अंजाम, फल, । |
पेज | पृष्ठ- , वर्क, सफहा, सफा, पन्ना। |
फटकार | निंदा- दोषारोपण, , बुराई, भर्त्सना। |
फीका | नीरस- , बेरस, बेजायका, अस्वाद। |
फेरबदल | परिवर्तन- बदलाव, हेरफेर, तबदीली, । |
बरसात | चौमासा- वर्षाकाल, वर्षाऋतु, । |
बकरी | छेरी- , छागी, अजा। |
बुजुर्गी | जईफी- वृद्धावस्था, बुढ़ापा, । |
बेटी | जाई- , कन्या, पुत्री, लड़की। |
बिल्कुल | मुनासिब- ठीक- उपयुक्त, उचित, । |
बुराई | दुर्गुण- अवगुण, ऐब, , खामी। |
बुद्धि | धी- अक्ल, दिमाग, , मति, प्रज्ञा, मेधा, विवेक। |
बहुल | बहुत- अनेक, अतीव, अति, भूरि, बहु, प्रचुर, |
बादल | मेघ, घन, जलधर, जलद, वारिद, नीरद, सारंग, पयोद, पयोधर। |
बालुका | बालू- रेत, , सैकत। |
बाग़ | बगीचा- , वाटिका, उपवन, उद्यान, फुलवारी, बगिया। |
बाँका | बंकिम- , तिरछा, वक्र, बंक, आड़ा। |
बंजर | अनुपजाऊ, अनुर्वर, ऊसर। |
बंदीगृह | कारागृह, कारागार, कारावास, कैदखाना, जेल। |
बंसुरी | बाँसुरी- वेणु, बंशी, मुरली, । |
बुजुर्ग | बुड्ढा- बूढ़ा, , वृद्ध, जईफ, वयोवृद्ध। |
भलाई | कल्याण- , परहित, उपकार, भला। |
भोजन | खाना- भोज्य सामग्री, खाद्यय वस्तु, आहार, । |
भूमि | थल- स्थान, स्थल, , जगह। |
भाव | दर- , मूल्य, रेट, कीमत। |
भरोसा | यकीन, विश्वास, ऐतबार, अक़ीदा, आश्वास। |
भविष्यतकाल | भविष्य- भावी, अनागत, , मुस्तकबिल, भविष्यद। |
भुज | भुजा- , बाहु, बाँह, बाजू। |
भिन्नता | भेद- फर्क, अंतर, , विषमता। |
मगरमच्छ | ग्राह- , घड़ियाल, मगर, झषराज। |
मेंढक | दादुर- , मंडूक, भेक। |
मृत | दिवंगत , मरहूम, परलोकवासी। |
मुश्किल | दुष्कर- कठिन, दुसाध्य, दूभर, । |
महिला | नारी- स्त्री, वनिता, , मानवी। |
मुसाफिर | पथिक- राही, राहगीर, यात्री, बटोही, , पंथी। |
मदरसा | पाठशाला- स्कूल, विद्यापीठ, विद्यालय, । |
महारानी | बेगम- , रानी, राज्ञी, राजमहिषी। |
माथा | भाल- मस्तक, पेशानी, , ललाट। |
मत्स्य | मछली- मीन, , झख, झष, जलजीवन, शफरी, मकर। |
मोर | केक, कलापी, नीलकंठ, शिखावल, सारंग, ध्वजी, शिखी, मयूर, |
माँ | माता- जननी, , अंबा, जनयत्री, अम्मा। |
मूर्ख | गँवार, अल्पमति, अज्ञानी, अपढ़, जड़। |
मुर्गा | तमचूक, अरुणशिखा, ताम्रचूड़, कुक्कुट। |
conclusion
प्रिय दोस्तों , मै उम्मीद करता हूँ की आपको हमारी पोस्ट “ paryayvachi shabd ” जरूर पसंद आयी होंगी । hindi केटेगरी मे हम हिंदीं के सभी टॉपिक को कवर करने की कौशिश करते हैँ इसलिए अगर आपको यह पोस्ट कुछ हद तक भी फायदेमंद लगी हो तो इसे अपने दोस्तों के साथ शेयर करे। मै हमेशा यही कौशिश करता हू की “अपने readers को पोस्ट ” की संपूर्ण जानकारी आसान और विस्तृत रूप में प्रदान कर सकूँ । यदि आपको और अधिक जानकारी की आवश्यकता है तो आप यहा क्लिक कर पढ़ सकते है अगर आपको कोई भी उलझन हो तो निचे कमेंट कर सूचित करें, आपको तुरंत सही और सटीक सुचना आपके इच्छित विषय से सम्बंधित दी जाएगी. यदि आप हमसे सम्पर्क करना चाहते है या आपके पास कोई सुझाव है तो आप हमसे ईमेल के जरिये संपर्क कर सकते है । हम आपके सुझाव का इंतजार रहेगा, शुक्रिया 😊